Artikel – vrijheidsbeperking verblijf

Als ik jeugdhulporganisaties ondersteun om aan de wettelijke kaders en eisen rondom vrijheidsbeperking te voldoen, merk ik dat er veel onrust ontstaat als het gaat over wat er allemaal niet mag. Daarnaast is het voor jeugdprofessionals niet duidelijk wat er wel mag en op welke manier. Het roept weerstand op, omdat jeugdprofessionals zich zorgen maken om de veiligheid van de jeugdigen, zichzelf en collega’s. Niet alleen vanuit de hulpverleningstrajecten door de jeugdigen zelf, maar ook vanwege geweld van buitenaf. Bijvoorbeeld wanneer jeugdigen onderdeel uitmaken van het criminele circuit. Vergeldingsacties zijn bijna geen uitzondering meer. Daarnaast wordt de problematiek op psychisch gebied steeds complexer. Agressie en geweld zijn soms ook aan de orde van de dag. Jeugdprofessionals weten soms niet meer hoe ze dit moeten aanpakken. 

Ik begrijp de onrust onder jeugdprofessionals bij dit onderwerp. Wat ik ook ervaar is dat de informatie over dit onderwerp versnipperd is, waardoor het niet duidelijk is wat er wordt verwacht van jeugdprofessionals en organisaties. Organisaties gaan hier vaak mee aan de slag als er een signaal vanuit Jeugdstem komt (de organisatie die vertrouwenspersonen biedt voor jeugdigen) of wanneer de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (de organisatie die toezicht houdt op de kwaliteit en veiligheid van de hulpverlening op basis van (buiten)wettelijke kaders) constateert dat er verbetering nodig is. 

Ik ben zelf een voorstander van het voorkomen van vrijheidsbeperking, omdat ik persoonlijk vind dat het onder andere de relatie tussen de jeugdige en jeugdprofessional in de weg staat en schade oplevert waar jeugdigen nog lang last van kunnen hebben in hun leven. Doordat de procedures niet duidelijk zijn, is er ook minder aandacht voor de rechten van jeugdigen. Zowel de informatie hierover als ze hanteren. Daarom vind ik dat het nodig is om duidelijke kaders te bieden. 

Op basis van diverse bronnen zoals de informatie via Jeugdstem, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, het NJI en richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming, heb ik de e-learningmodule en training ‘pedagogische (vrijheidsbeperkende) maatregelen’ geschreven. Daar ga ik onder andere in op de niveaus van escalaties die zich voor kunnen doen en wat regels, grenzen, opvoeden versus pedagogische (vrijheidsbeperkende) maatregelen inhoudt. Je krijgt ook informatie over methodieken, interventies en modellen om gedragsverandering te bevorderen op basis van pedagogische technieken zoals situatie- en krachtgericht werken en positieve bekrachtiging.